I. Sinh viên photo tài liệu từ sách giáo khoa, giáo trình để nghiên cứu học tập thì có phải trả tiền bản quyền không?
Căn cứ khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định như sau:
“Điều 14. Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả
1. Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:
a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;
b) Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác;
c) Tác phẩm báo chí; d) Tác phẩm âm nhạc; đ) Tác phẩm sân khấu;
e) Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);
g) Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng;
h) Tác phẩm nhiếp ảnh;
i) Tác phẩm kiến trúc;
k) Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học;
l) Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;
m) Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.
..."
Vậy, heo quy định thì sách giáo khoa, giáo trình là đối tượng được bảo hộ quyền tác giả.
Do đó, tổ chức, cá nhân khi sử dụng sách giáo khoa, giáo trình không đúng quy định có thể được xem là hành vi xâm phạm quyền tác giả.
Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả
II. Trường hợp được coi là không xâm phạm quyền tác giả
Căn cứ khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009 và khoản 7 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022) như sau:
“Điều 25. Các trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả
1. Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền bản quyền nhưng phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm bao gồm:
a) Tự sao chép một bản để nghiên cứu khoa học, học tập của cá nhân và không nhằm mục đích thương mại. Quy định này không áp dụng trong trường hợp sao chép bằng thiết bị sao chép;
b) Sao chép hợp lý một phần tác phẩm bằng thiết bị sao chép để nghiên cứu khoa học, học tập của cá nhân và không nhằm mục đích thương mại;
..."
Như vậy, việc các bạn sinh viên photo tài liệu từ sách giáo khoa, giáo trình chỉ nhằm mục đích đơn thuần để nghiên cứu học tập, không nhằm mục đích thương mại thì không được xem là xâm phạm quyền tác giả.
Và không phải xin phép, không phải trả tiền bản quyền nhưng phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của sách giáo khoa, giáo trình mà mình đã photo.
Tuy nhiên cần lưu ý việc photo tài liệu từ sách giáo khoa, giáo trình để nghiên cứu học tập không được mâu thuẫn với việc khai thác bình thường tác phẩm và không gây thiệt hại một cách bất hợp lý đến lợi ích hợp pháp của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả
III. Các tác phẩm, tài liệu sinh viên không được phép photo
Căn cứ khoản 3 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009 và khoản 7 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022) như sau:
“Điều 25. Các trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả
...
2. Việc sử dụng tác phẩm quy định tại khoản 1 Điều này không được mâu thuẫn với việc khai thác bình thường tác phẩm và không gây thiệt hại một cách bất hợp lý đến lợi ích hợp pháp của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.
3. Việc sao chép quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với tác phẩm kiến trúc, tác phẩm mỹ thuật, chương trình máy tính; việc làm tuyển tập, hợp tuyển các tác phẩm.
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”
Như vậy, theo quy định, sinh viên không được photo tài liệu để nghiên cứu học tập từ những tác phẩm sau đây:
- Tác phẩm kiến trúc, tác phẩm mỹ thuật, chương trình máy tính;
- Việc làm tuyển tập, hợp tuyển các tác phẩm.
Như vậy, theo quy định, sinh viên không được photo tài liệu để nghiên cứu học tập từ những tác phẩm sau đây:
- Tác phẩm kiến trúc, tác phẩm mỹ thuật, chương trình máy tính;
- Việc làm tuyển tập, hợp tuyển các tác phẩm.